การหาธาตุสำคัญ
ในการตั้งดวงจีนและวัยจรนั้นดูจะเป็นหลักเกณฑ์ที่เหมือน ๆ กันแทบทุกสำนัก แต่สิ่งที่เริ่มเป็นเอกลักษณ์ของการหาธาตุสำคัญ สไตล์ อ.เทียนเต็ก ก็คือ การแบ่งกลุ่ม 5 ธาตุ ออกเป็น 2 กลุ่ม ว่ากลุ่มใดเป็นธาตุให้คุณ และกลุ่มใดเป็นธาตุให้โทษ เพื่อที่จะทำนาย ดวงในเรื่องราวต่าง ๆ ว่า ดี หรือ ไม่ดีในการแบ่งกลุ่ม 5 ธาตุนั้น เราจะอาศัยดิถีเป็นตัวแบ่งและต้องวิเคราะห์จากดวงจีน 8 ตัว ว่า เป็นดิถีอ่อน หรือ ดิถีแข็ง เมื่อทราบว่าดิถีเป็นธาตุอะไรและเป็นดิถี อ่อน หรือ แข็ง แล้วเราจะทราบว่าธาตุใดให้คุณ หรือ ให้โทษ (ดูจากตาราง)
จากตัวอย่าง ดวงคุณ ก (23 ธ.ค.2502 เวลา 18.30) ดิถี คือ 己 แต่จะ อ่อน หรือ แข็ง ก็ต้องมาลองคำนวณดูด้วยหลักเกณฑ์ง่ายๆ คือ
1. ให้ แต่ละช่องของดวงจีนนับ 1 แต้ม ยกเว้น ฐานเดือน นับ 2 แต้ม (ตามรูป)
2. นับเฉพาะช่องซึ่งเป็นธาตุส่งเสริม ดิถี หรือคู่ธาตุ (ธาตุเดียวกับดิถี)
1 | 1 | 1 | 1 |
1 | 1 | 2 | 1 |
|
ดิถีเป็นธาตุ | เป็นดิถี | ธาตุให้คุณ | ธาตุให้โทษ |
ไม้ | อ่อน | ทอง - น้ำ - ไม้ | ไฟ - ดิน |
แข็ง | ไฟ - ดิน | ทอง - น้ำ - ไม้ | |
ไฟ | อ่อน | น้ำ - ไม้ -ไฟ | ดิน - ทอง |
แข็ง | ดิน - ทอง | น้ำ - ไม้ -ไฟ | |
ดิน | อ่อน | ไม้ - ไฟ - ดิน | ทอง - น้ำ |
แข็ง | ทอง - น้ำ | ไม้ - ไฟ - ดิน | |
ทอง | อ่อน | ไฟ - ดิน - ทอง | น้ำ - ไม้ |
แข็ง | น้ำ - ไม้ | ไฟ - ดิน - ทอง | |
น้ำ | อ่อน | ดิน - ทอง - น้ำ | ไม้ - ไฟ |
แข็ง | ไม้ - ไฟ | ดิน - ทอง - น้ำ |
หมายเหตุ หากท่านจดจำลำดับของการกำเนิด 5 ธาตุได้ ตารางดูดิถี แข็ง/อ่อน นี้ ท่านก็จะจดจำธาตุให้คุณ - ให้โทษได้ง่าย
癸 | 己 | 丙 | 子 |
酉 | 卯 | 子 | 亥 |
จากตัวอย่าง ดวงคุณ ก ดิถีมีกำลัง 2 (นับได้ 2 แต้ม) ถือว่า อ่อน
ธาตุให้คุณ คือ ไม้ – ไฟ – ดิน ส่วนธาตุให้โทษ คือ ทอง - น้ำ
คู่ธาตุที่ต้องนับ คือ ดิน ราศีบน คือ 戊 หรือ 己, ราศีล่าง คือ 丑, 辰, 未 หรือ 戌
ธาตุส่งเสริมดิถี คือ ไฟ ราศีบน คือ 丙 หรือ 丁, ราศีล่าง คือ 巳 หรือ 午
ในหลักเกณฑ์การพิจารณาว่า ดวงจีนเป็นดิถี แข็ง หรือ อ่อน นั้นถือเป็นเรื่องสำคัญ เพราะ หากผู้เขียนบอกท่านว่า ดวงนี้ จริง ๆ แล้วเป็น ดิถี แข็ง จะเห็นว่า ธาตุให้คุณให้โทษ จะกลับตาลปัตร และแน่นอนว่า คำทายก็จะกลับตาลปัตรเช่นเดียวกัน!
ในการตั้งดวงจีน 8 ตัวนั้นสามารถมีจำนวนแบบที่แตกต่างกันได้กว่า 5 แสนดวง เกณฑ์การวิเคราะห์ดิถี แข็ง หรือ อ่อน ซึ่งท่านได้ศึกษาผ่านไปนั้น เป็นวิธีการคร่าว ๆ ในการจำแนก ซึ่งไม่สามารถจะใช้ครอบคลุมดวงได้ทั้งหมด แต่ยังมีอีกหลัก เกณฑ์หนึ่ง ซึ่งถือเป็นหัวใจสำคัญของหนังสือเล่มนี้ ก็คือ หลักเกณฑ์ดวงพิเศษ ซึ่งเป็นเกณฑ์ที่มีเทคนิควิธีการพิจารณาที่หลากหลายพอสมควร และท่านต้องไม่ลืมว่า เป้าหมายสุดท้ายที่เราต้องการจะรู้ จากการใช้เกณฑ์ดวงพิเศษนั้น ก็คือ ดวงนั้นเป็นดิถี แข็ง หรือ อ่อน นั่นเอง
เป็นไปได้ว่า บางดวงนั้นอาจไม่อยู่ในเกณฑ์ดวงพิเศษ และเมื่อไรก็ตามที่เกณฑ์นับแต้มปรกติของเรา บอกว่า เป็นดีถี แข็ง แต่ดวงพิเศษบอกว่า เป็นดิถี อ่อน ก็ให้คุณยึดเกณฑ์ดวงพิเศษ เป็นหลัก